.
Го чувам насловот на овој пост во draft од 21.01.10 и помислив дека е крајно време да се ставам inside my account и да навезам една не толку добра везилка како везилката за која ќе пишувам.

Станува збор за дебитантската книга која пред извесно време доживеа промоција "Географија на маленкоста" од Ацо Гогов. Беше една вообичаена промоција како и стотината други на кои сум присуствувал или сум бил активно вклучен, на оваа како интерпретатор ( и не така добар ) како што очекував...најпрво почнав да читам на исклучен микрофон, кое беше доволно да тремата и адреаналинот ме пукнат во глава. Но, за тоа овде нема да пишувам..овде ќе напишам само една благодарност за почеток до Ацо Гогов (авторот) што ме покани да бидам дел од неговата промоција, пофалби до промотерите Жарко Кујунџиски и Трајче Бјадов, гитаристот кој едно писание од авторот претвори во прекрасна акустична верзија Горан Гогов...до публиката која дојде во солиден број, техниката, столчињата, прозорците, неискористениот клавир...

Вака, промоцијата се одржа во малата сала на Центарот за Култура во Струмица во средината на месец Јануари, во нормален термин како и сите вообичаени културни настани кои се одржуваат во нашиот град. Во книгата се искуцани за навек 40 (четириесет) кратки раскази поделени во 4 (четири) циклуса: Пред-слово, Слова, Пред слика и Слики.
Географија на маленкоста е издание на издавачката куќа Антолог и е дел од едицијата Дамар како книга реден број 5. Застапените рецензии за расказите на Ацо Гогов во книгата се на Јасна Котеска и Никола Маџиров, додека како рецензент и промотер на самата промоција со свој осврт беше Трајче Бјадов.

Во продолжение на овој пост ќе ставам делови од трите рецензии, не знам дали ќе бидат меѓусебно поврзани, но ова ќе бидат извадоци од нивните рецензии кои ќе се надополнуваат на моето читање на книгата. Никола Маџиров својата рецензија ја има претопено во кратки делови кои наликуваат на формата во која се изразува и самиот автор, додека Котеска концизно небаре во еден здив (каква е и самата книга за читање) одржува говор со кој ги повлекува конците од сите краеви до кои стигнал Гогов со своите зборови. За рецензијата на Бјадов не знам што да кажам ;) мене ми беше интересно додека ја слушав неговата споредба на Ацо со сите тие имиња на големци, доаени во македонската и светската литература, чунки јас лично исто стискам палци за Ацо Гогов биде запишан на таа листа.

Никола Маџиров
Разговор со пред-зборовите и зборовите
* * *
Повлекувањето линија врз белата хартија е првичното испишување на хоризонтот кој го дели зборот од затишјето, а знакот од заборавот. „Треба да се откопаат и зборовите!“, вели Ацо Гогов за археолошкиот локалитет од кој се откопуваат прстени, бакарни парички, парчиња од вази, шарени мозаици со коцкасти каменчиња... Потем ќе треба да се изгради музеј на изговореното, а никогаш запишаното.

Разговор со пред-сликите и сликите
* * *
„Приказната ја врамив во сопствениот собен прозорец. И ги спуштив ролетните.“ Така завршуваат приказните – без слика, светлина, без зборови што ќе се измолкнат низ дупчињата на ролетните. Секое слово е слика, а секоја слика е рамка за сеќавање.
Разговор со географијата на маленкоста
* * *
...„Буквите на денот се пред мене, трајни и непроменливи.“ Се менува само тој што запишува. И оној што чита. Ти, читателу, кој го претвораш молкот од оваа скапоцена книга во прва мисла.

Јасна Котеска
... Лесно е да се пишува во скрибомански напади, со многу реторика и украси, тешко е да се биде кондензиран, одмерен а бестрашен; а, некои од овие куси парчиња на Гогов, се ретки примери во македонската проза како да се изведе тој тежок а величенствен зафат. ...Гогов има великодушност на голем мајстор кој дозволува да изостанат ситните сврзници, затоа што големата проза се препознава точно во таа бестрашност кога знаеш дека не мора да ги отсвириш сите периоди од некоја мелодија за таа да биде разбрана.
Трајче Бјадов
...самиот наслов сугерира неколку прашања од типот: „кој сум јас?“, „кој е мојот простор?“, „како да го опишам и запишам?“, и што е уште поважно „како да го именувам?“. ....Гогов во својата книга кратки прози не вели дека го знае одговорот од спомнатите прашања, ниту пак стапува во некаков директен дијалог со наведената книга, но сите слова и слики во неговиот земјопис на маленкоста, се еден од можните одговори на прашањата: „А што беше пред зборот?“, односно, „Од што е составен зборот?“, конечно: „Што го предизвика зборот да се појави?“. Оваа книжевна објава е секако еден рид во тој згрчен простор, и поттик за едно творечко ослободување на Ацо Гогов, од кого во иднина очекуваме уште комуникација како читатели.
(рецензијата на Трајче Бјадов во целост може да ја прочитате на блогот на Презвитер Козма)

Сите испреплетени можни одговори на прашањата на кои Ацо, Трајче, Јас, Ти и сите ние пробуваме потсвесно да најдеме одговори, се играта која ме наведе и мене лично да ги оставам сите овие исечоци од Реалноста, Времето и Просторот што мене ми се случиле во оваа моја соба, навидум далеку од Светот, а толку блиска до сите што сакаат да влезат во неа. Ако уште го читате ова ви благодарам, се поклонувам со раце во мирна медитациона положба и ви посакувам пократки, но Вистински одговори, зборовни..напишани или ненапишани сеедно.

За крај неколку кратки прозни записи од Географија на маленкоста на Ацо Гогов, можни мисловни патувања, игра, одговор на Вашите очи благо наклонети кон овој мој интимен осврт за постоењето на уште една нова книга на полицата која ја полнам, но многу поретко ја бришам.


ПРЕД-СЛОВО
* * *
Треба да се пополни белината, читателу. Онаа белина која во исто време е и празнина– празен лист хартија, правоаголник на фејсбук, училишна тетратка. Онаа белина која не е ништо друго туку анкетен лист во кој ги оставаме (а што друго можеме!?) сопствените податоци. Погледни само како говорот човечки, грозен и убав, возвишен и низок, оставил траги-зборови по таа бела празнина, по тоа снежно поле. Кажи: постојам!


СЛОВА
* * *
Здиву, здиву, кој може да те опее тебе целиот? Ти го облекуваш – вели една атхарва-веда – битието на човекот. Вдиши, издиши, повторно вдиши.... Ти си, тоа е јасно, самиот живот, но ти си и уште повеќе – самиот говор. Една воздушна река од длабочините на градите се качува угоре, во усната празнина, и во невидлива игра (заби-усни-јазик-непца) ги растркалува зборовите-мониста. Озвучен е животот. Молкот е забранет.


ПРЕД-СЛИКА
* * *
Еј, музо, Калиопо верна! Тешко е, знам, да се чујат сите молби што доаѓаат оздола, од нас смртните, расфрлани отпадоци по улиците на земјата Безименија. Го носиме, сестро, животот како стари и износени фармерки; ги прицврстуваме покривите на сопствените желби, го кастриме троскотот во дворовите, ја косиме тревата и ја уредуваме геометријата на нашите души. Прозборувај ни понекогаш, друшке, насликај ни ја сеприсутноста!


СЛИКИ
* * *
Нечие присуство виси во воздухот. Знаеш по накршениот таван, по виљушките кои ти паѓаат од рацете. Можно ли е тоа да е само есента која, штотуку пристигната, ја поттура тежината во просторот? Или се тоа заборавени предци кои, невидливи, сакаат да ја вкусат вечерата? Отвори ја вратата, пушти го внатре присуството кое ти виси на слепоочниците. Дури тогаш ќе можеш да го видиш таинството: црно или бело, надвор од зборовите!

...го заборавив, но не го испуштив :)
Ако ви се допаднаа овие четири записи, а сеуште ја немате книгата, продолжете со останатите кои беа објавени пред промоцијата во Дневник.

Оваа година отварањето најави спектакуларно издание на фестивалот. Започна со филмот – биографска приказна за познатиот музичар Yousson N Dour – “I bring What I Love”. Приказна полна со љубов, желба за промена на сегашната реалност во утопија која е прифатлива за сите. Таква е според мене и содржината на Dokufest, генерира позитивно искуство.

Оваа година програмата е исполнета со филмови кои одзимаат здив, и кои единствена прилика да бидат видени се фестивалите со високо реноме. Не би издвојувал фаворити затоа што целосниот збир на филмовите кои се појавуваат во сите категории изобилува со наслови кои и се многу добро познати на филмската фела. Очекувам да видам извонредни филмови во International Docs и International Shorts, дека овие категории според мене се иднината на алтернативната филмска уметност. Во програмата за овие две категории ќе успеам да ја видам комуникацијата која ја користи седмата уметност за да направи движечките слики и звукот да ми ја пренесат приказната која би ми помогнала да откријам некоја нова идеа.

Во Balkan Docs сум подготвен да видам нови приказни од секојдневието во кое сите ние Балканците живееме. Да се соживеам со животите на луѓето кои се појавуваат во овие документирани сеќавања. Атрактивноста на оваа тема по фестивалите е голема, а насловите кои се појавуваат во овогодинешната програма на Dokufest е еден од најдобрите избори. Меѓу насловите се појавува најдоброто од последната година што како продукција излезе од Македонија, Србија, Косово, Турција...

Дополнувањето на програмата со уште една категорија на филмови наречена Green Docs ме изненади позитивно оваа година. Го прави овој фестивал уникатен во подигањето на свеста на посетителите кон еколошките проблеми со кои се соочува планетата Земја. За во иднина содржината на оваа категорија би можела да се зголеми, затоа што еколошката свесност е рбет на човечкото постоење и моментите кои ги гледаме во овие филмови се во директен однос со промената на свесноста. Еколошкиот филм. ја променува свеста.

Среќен сум што и оваа година сум дел од овој фестивал, и што можам да го гледам развивањето на овој фестивал. Прогресот од минатата година и оваа е очигледна како со проширувањето на програмата со сите овие категории, така и со гостите кои ги споделуваат своите искуства во работата со филм. Отвореното кино е прекрасен концепт кој функционира на овој фестивал. Пристапот кон филмот е олеснет за сите оние луѓе од Призрен кои го обожаваат филмот и преку текот на годината немаат таква можност заедно со прошетка околу градот да добијат филм, а цените се достапни за сите категории на луѓе и се доста симболични. Комуникацијата помеѓу авторите на филмовите и луѓето кои го сакаат филмот е опростена со тоа што и двете категории на луѓе се на едно место. Еден од филмовите кој добива многу кредити од мене е филмот кој ќе го затвори фестивалот и кој го препорачувам на сите кои сакаат да го погледнат – Waltz with Bashir. Драго ми е што и оваа година сум поканет и му посакувам се најдобро во иднина.

Quest column
фотографијата е на Albulen Ajgeri


DOKUFEST GROWS BIGGER AND BIGGER

This year, the opening ceremony announced a spectacular issue of the festival. It began with the biographical story of famous African musician Youssou N’Dour and the movie “Youssou N’Dour – I Bring What I Love.” This is a story full of love, the hope for change in our current global reality, a kind of utopia, which is accessible to anybody. I believe this is also the purpose of DokuFest – to generate positive art and experience.

This year, the program is full of movies that leave you breathless and which are similar to each other in being screened at festivals with a high reputation. I would not pick favorites because the whole line-up of movies from all categories is filled with titles which are well-known in the documentary film scene. We can see spectacular movies in the International Docs and International Shorts categories, which are, in my opinion, the categories that represent more alternative filmmaking. Through these categories, we can see communication and messages which make the so-called Seventh Art transform moving images and sound in stories that can make us discover new ideas.

In Balkan Docs, there are new movies from the everyday life and reality that all of us in this region live in. The titles which show up on this year’s DokuFest program for Balkan Docs are some of the best ones. Among these titles, we see the best recent productions coming from Macedonia, Serbia, Kosovo, Turkey, etc.

I was pleasantly surprised by an additional category in the program, called Green Docs. This category makes the festival unique in raising the awareness of the guests and visitors in relation to ecological problems which our planet Earth is facing. Movies about the environment can change the world. Like youth worker for me Dokukids is also idea that give us the chance to see trough the eyes of the kids who share their ideas without limit in the expression.

I am happy that this year I had the chance to come to the festival again, and in this way to notice the development it undergoes. The progress, compared to last year, is evident in the wider range of films on the program in all categories, as well as in the number of visiting guests who share their work and art in film. Having open-air cinemas is a great concept, which functions well for this festival. The access to cinema is easier for all the people who live in Prizren, love movies, but during the year don’t have the opportunity to watch them in a cinema. Together with a stroll around town, anybody can watch a film at an accessible price, which is even symbolic. Communication between directors and audience is easy and open because both groups of people are at the same place. Now that the festival is nearing its end, there is one movie which I recommend and which will close Dokufest, namely “Waltz with Bashir.” It is a pleasure that I was invited to the festival this year as well, and I wish DokuFest all the best next year as well.

Mite Gogov, guest from Macedonia and member of Doku Press
photo by Din Terpuni
translated by Donika Pemova