“Is cinema a language about to get lost, an art about to die?”

Случајно налетав вечерва на овој култен филм или како што сака авторот да го нарече видео. Овој документарен филм прв пат го гледав во времето на видео рекордерите, на VHS касета. .. или уште бев во основно или некаде почетокот на средно. Чувството да го имаш овој филм во раце тогаш беше уникатно. Знаевме дека станува збор за филм во кој се појавуваат неколку важни режисери за тоа време, но и од денешна временска дистанца некои од нив сеуште важат како елитни филмски работници кои придонеле многу за филмската индустрија. А зборуваат за иднината која токму тогаш ние ја имавме во нашите раце, а за нив во тогашно време сеуше беше иднината која тие очекуваа да се развие. Да, видео касетите имаа експанзија во раните 90ти, а нивната употреба беше примарна неколку декади во филмската и телевизиската индустрија.

Режисерот Вим Вендерс со ова видео се одидува да и ги долови на публиката авторите кои невидливо стојат позади камерите, нивните размисли и начинот на кој создаваат приказни. Ги прашува за тоа што тие мислат за филмот, за неговата иднина, за естетиката која сите тие како автори ја носат. Начинот и техниката на снимање, изборот на сторијата, пристапот во снимањето, техниката што ја користат и која секојдневно се развива. Потребата за нивна адаптација во сите тие идни начини и форми во кои би можел да се движи развојот. Индустриско кино наспроти артистичкиот, уметнички видео израз..

За релацијата на филмското платно и телевизијата, односот наспроти содржините кои се продаваат во тоа време. Is cinema a language about to get lost, an art about to die?.. е прашањето кое режисерот им го поставува на неговите колеги, или дали кинематографскиот израз/ јазик исчезнува т.е. е уметност која изумира?



За време на Канскиот филмски фестивал во 1992 година Вендерс поставува статична камера во соба во хотелот Мартинез и ги поканува Jean-Luc Godard, Paul Morrissey, Mike De Leon, Monte Hellman, Romain Goupil, Susan Seidelman, Noël Simsolo, Rainer Werner Fassbinder, Werner Herzog, Robert Kramer, Ana Carolina, Maroun Bagdadi, Steven Spielberg, Michelangelo Antonioni и Yilmaz Güney да одговорат на ова прашање, како и на некои други поврзани со иднината на филмската индустрија. Интересно е да се види како секој од нив со посебноста на нивните карактери се обидува да долови повеќе од суштината како автор предкамерата, некои користат ексцентрични начини да се олеснат пред да го кажат сопственото мислење. Која е состојбата со кината е интересно прашање и ден денешен. Жал ми е што морам да се потсетам дека проектот за кино во мојот град ќе се реализира во третата категорија на градови, последни.. не знам зошто само кога нели викаат најевропски град сме биле. ;)

:my world is imaginary and the imaginary is a journey between forwards and backwards!

Интересно е да се види како некои од нив размислуваат за иднината на електронските форми како цело, желбата да се остане на мануелната техника на снимање наспроти желбата за прогрес која ја имаат некои други кои доаѓаат од холивудскиот филмски бизнис. Иднината на фотографијата, експресниот премин од црно бела во техника во боја, приходот кој очекуваат да порасне (што е и факт од денешна перспектива). Оптимизмот кај едните, инертноста на другите, целта на филмските производи. Групата за која се наменети, како и начинот на продукција и дистрибуција. Ќе продолжат ли сликите да се движат, дали филмската лента ќе остане важна како во тоа време?


.
:супер е да се види ова чудо после толку време! :))
.
.

за документарниот филм "Плати и жени"
режија: Атанас Георгиев

Еден од филмовите кои ги видов во програмата на Dokufest во категоријата Balkan Docs е филмот “Cash and Merry” кој неодамна го гледав и бев пријатно изненаден за каков филм станува збор. Филмот на Атанас Георгиев е балканска приказна за луѓе кои се обидуваат да си го отворат патот за Европа. Приказна за балканските студенти кои се обидуваат да дојдат до австриски пасош со купување жена. За одговорноста што ја превземаат да дадат 7000 евра и да се надеваат дека бракот со државјанки од Европската Унија е решение за нивниот проблем.

Позадината на оваа контраверзна приказна е тема која е сериозна – како е да се биде граѓанин од втор ред и барањето на сопствениот идентитет низ европските лавиринти. Моментите на природност, а и хумор кој најавува потрага по вистината во сето тоа. Дали треба општеството да генерира такви слоеви, и треба ли животот да биде жртва за подобро утре.

Филмот “плати и жени” е направен во македонско-австриско-хрватско-американска копродукција, а е подготвуван десетина години претходно. Музиката е направена од Фолтин кој е бенд доста значаен за развојот на театарската и филмската музика во Македонија, а и пошироко во Балканот и Европа. Музиката во Плати и жени има балканско – европски уникатен звук кој го прави филмот примамлив за гледање. Извршни продуценти на ова кинематографско остварување се Синиша Јуричиќ, Ралф Вајсен и Атанас Георгиев, директор на фотографија Димо Попов и монтажата е на Владимир Гојун.

Атрактивноста за оваа тема е голема, некои од државјаните на Австриа пред филмот не ни знаеле за овој проблем во државата. Овој проблем е отворен до тој степен да истата постапка на купување жени е застапен во сите Европски држави, а применуван од луѓе од Балканот кои на овој начин гледат посветла иднина за самите себе. Техничкиот концепт на екипата која стои позади овој филм е одлична. Самиот факт дека филмот досега бил на многу значајни фестивали и има добиено многу награди е доволен зошто овој филм се наоѓа на програмата на Dokufest. Го препорачувам на сите кои имаат прилика да го погледнат.

Take the money, I mean ME!

Оваа година отварањето најави спектакуларно издание на фестивалот. Започна со филмот – биографска приказна за познатиот музичар Yousson N Dour – “I bring What I Love”. Приказна полна со љубов, желба за промена на сегашната реалност во утопија која е прифатлива за сите. Таква е според мене и содржината на Dokufest, генерира позитивно искуство.

Оваа година програмата е исполнета со филмови кои одзимаат здив, и кои единствена прилика да бидат видени се фестивалите со високо реноме. Не би издвојувал фаворити затоа што целосниот збир на филмовите кои се појавуваат во сите категории изобилува со наслови кои и се многу добро познати на филмската фела. Очекувам да видам извонредни филмови во International Docs и International Shorts, дека овие категории според мене се иднината на алтернативната филмска уметност. Во програмата за овие две категории ќе успеам да ја видам комуникацијата која ја користи седмата уметност за да направи движечките слики и звукот да ми ја пренесат приказната која би ми помогнала да откријам некоја нова идеа.

Во Balkan Docs сум подготвен да видам нови приказни од секојдневието во кое сите ние Балканците живееме. Да се соживеам со животите на луѓето кои се појавуваат во овие документирани сеќавања. Атрактивноста на оваа тема по фестивалите е голема, а насловите кои се појавуваат во овогодинешната програма на Dokufest е еден од најдобрите избори. Меѓу насловите се појавува најдоброто од последната година што како продукција излезе од Македонија, Србија, Косово, Турција...

Дополнувањето на програмата со уште една категорија на филмови наречена Green Docs ме изненади позитивно оваа година. Го прави овој фестивал уникатен во подигањето на свеста на посетителите кон еколошките проблеми со кои се соочува планетата Земја. За во иднина содржината на оваа категорија би можела да се зголеми, затоа што еколошката свесност е рбет на човечкото постоење и моментите кои ги гледаме во овие филмови се во директен однос со промената на свесноста. Еколошкиот филм. ја променува свеста.

Среќен сум што и оваа година сум дел од овој фестивал, и што можам да го гледам развивањето на овој фестивал. Прогресот од минатата година и оваа е очигледна како со проширувањето на програмата со сите овие категории, така и со гостите кои ги споделуваат своите искуства во работата со филм. Отвореното кино е прекрасен концепт кој функционира на овој фестивал. Пристапот кон филмот е олеснет за сите оние луѓе од Призрен кои го обожаваат филмот и преку текот на годината немаат таква можност заедно со прошетка околу градот да добијат филм, а цените се достапни за сите категории на луѓе и се доста симболични. Комуникацијата помеѓу авторите на филмовите и луѓето кои го сакаат филмот е опростена со тоа што и двете категории на луѓе се на едно место. Еден од филмовите кој добива многу кредити од мене е филмот кој ќе го затвори фестивалот и кој го препорачувам на сите кои сакаат да го погледнат – Waltz with Bashir. Драго ми е што и оваа година сум поканет и му посакувам се најдобро во иднина.

Quest column
фотографијата е на Albulen Ajgeri


DOKUFEST GROWS BIGGER AND BIGGER

This year, the opening ceremony announced a spectacular issue of the festival. It began with the biographical story of famous African musician Youssou N’Dour and the movie “Youssou N’Dour – I Bring What I Love.” This is a story full of love, the hope for change in our current global reality, a kind of utopia, which is accessible to anybody. I believe this is also the purpose of DokuFest – to generate positive art and experience.

This year, the program is full of movies that leave you breathless and which are similar to each other in being screened at festivals with a high reputation. I would not pick favorites because the whole line-up of movies from all categories is filled with titles which are well-known in the documentary film scene. We can see spectacular movies in the International Docs and International Shorts categories, which are, in my opinion, the categories that represent more alternative filmmaking. Through these categories, we can see communication and messages which make the so-called Seventh Art transform moving images and sound in stories that can make us discover new ideas.

In Balkan Docs, there are new movies from the everyday life and reality that all of us in this region live in. The titles which show up on this year’s DokuFest program for Balkan Docs are some of the best ones. Among these titles, we see the best recent productions coming from Macedonia, Serbia, Kosovo, Turkey, etc.

I was pleasantly surprised by an additional category in the program, called Green Docs. This category makes the festival unique in raising the awareness of the guests and visitors in relation to ecological problems which our planet Earth is facing. Movies about the environment can change the world. Like youth worker for me Dokukids is also idea that give us the chance to see trough the eyes of the kids who share their ideas without limit in the expression.

I am happy that this year I had the chance to come to the festival again, and in this way to notice the development it undergoes. The progress, compared to last year, is evident in the wider range of films on the program in all categories, as well as in the number of visiting guests who share their work and art in film. Having open-air cinemas is a great concept, which functions well for this festival. The access to cinema is easier for all the people who live in Prizren, love movies, but during the year don’t have the opportunity to watch them in a cinema. Together with a stroll around town, anybody can watch a film at an accessible price, which is even symbolic. Communication between directors and audience is easy and open because both groups of people are at the same place. Now that the festival is nearing its end, there is one movie which I recommend and which will close Dokufest, namely “Waltz with Bashir.” It is a pleasure that I was invited to the festival this year as well, and I wish DokuFest all the best next year as well.

Mite Gogov, guest from Macedonia and member of Doku Press
photo by Din Terpuni
translated by Donika Pemova

Пред неколку недели имав можност да стекнам ново искуство на проект на кој работев заедно со тројца Американски студенти. Целна група во проектот беа децата и младите од Турското маало во мојот град. Идеата беше да создадам креативен простор на самата улица во кој ќе можам да реализирам дел од активностите кои беа планирани за зближување на сите активни учесници. Улицата како простор беше идеална за создавање на сонце големо колку и самата улица и доволно широко за да ги собере сите млади кои сакаат да цртат, пеат, свират и се дел од социјалните игри. Во програмата на овој хепенинг имаше перформанс, музички настап, изложба на фотографии, проекција на документарен филм и цртање на платно.



Се започна со одбележување на простор во форма на сонце, а на средината се направи уште едно сонце кое беше креативната работилница за цртање на платно. Таму секое од децата кое изрази желба можеше да си ја нацрта својата идеа. Некои од нив почнаа да танцуваат на музиката која ја свиреа децата. Следниот ден го повторивме хепенингот во центарот на градот каде сите луѓе имаа можност да видат што сме сработеле со овие деца. Документарниот филм беше прифатен многу убаво и изложбата на фотографии беше посетена од многу луѓе. Во некој од следните постови ќе го споделам и документарецот кој го снимивме врз основа на овој проект.


Few weeks ago I had opportunity to have new experience working on a project with three American students. Target group were kids and youth from the Turkish neighborhood from my city. The idea was to create space on the street where I can make activities and workshops with which I can bring together all the participants. The street like space was ideal to create Sun big as the street and prevail so everyone who want to participate to be part of the sun. Everyone who wanted to sing, play some instrument, draw or paint or play some social games was welcomed in the Sun. In the program of this happening there were performance, music concert, photography exhibition, projecting a documentary movie and painting on canvas.
Everything start with mapping the place were the Sun was, and in the middle of that space we made another Sun that actually was creative workshop for painting the canvases. There every kid that wanted to draw was having opportunity to express his idea.

Some of them create dance on the music that the kids were playing.
On the next day we repeat the same happening in the center of the city were all the people could see what we were working with these kids. The documentary movie was accepted very well and a lot of people visited the photo exhibition. I will share in some future post the documentary that we made from this project.

most of the photos are made by Jeremy Bloom & processed by Dzamski